Stel je voor, Ruben Brekelmans of Bente Becker hadden de leiding genomen over de VVD. Wat zou men daarover gezegd hebben? Kijk, inhoudelijk doen ze weinig onder voor Dilan Yeşilgöz – dat staat buiten kijf. Maar toch, ze hadden niet hetzelfde effect gehad. Waarom niet? Omdat haar identiteit een doorslaggevende rol heeft gespeeld. Laten we daar niet omheen draaien. Het geeft haar een uniek profiel en maakt haar boodschap voor velen aantrekkelijker. Dat zie je terug in de manier waarop ze zich profileert, bijvoorbeeld in haar kritiek op woke.
Ze speelde een soortgelijke rol als iemand als Pearl Davis in de zogeheten ‘manosphere’. Er zijn immers mensen aan de linkerzijde, die geloven dat alleen mannen seksistisch kunnen zijn en witte mensen racistisch. Davis werd daardoor interessant voor haar publiek omdat zij, als vrouw, precies diezelfde retoriek verkondigt. En dan zegt men: ‘Zie je wel? Het is geen seksisme, want zij zegt het ook! Jullie moderne vrouwen zijn gewoon hypocriet en verdienen inderdaad minder rechten dan mannen!’ Davis heeft daardoor een kracht die mannen als Andrew Tate en Myron Gaines niet bezitten.
Bij Yeşilgöz zie je eenzelfde dynamiek. Zij kan zeggen wat bij iemand als Wilders, ondanks zijn halve Indische achtergrond, sneller als extreem wordt ervaren. Wilders, met zijn geblondeerde haren, wordt toch vooral gezien als de belichaming van de witte man. Yeşilgöz daarentegen, benadrukt haar achtergrond als vluchteling en koppelt dat aan een verhaal van doorzettingsvermogen en succes. Dat geeft haar een andere overtuigingskracht – ze is de sterke vrouw, de ‘pitbull op hakken’, zoals men dat tegenwoordig zegt.
Zeker, Dilan wil niet het stemrecht van moslims afnemen, zoals Pearl dat destijds bij vrouwen wilde doen. Maar ondertussen gaat ze met een glimlach in een kabinet zitten met een partij die juist het stemrecht wil afpakken van mensen met een dubbele nationaliteit. En laten we eerlijk zijn: daarmee worden vooral Marokkanen en Iraniërs geraakt, want voor hen is het vaak onmogelijk om van die tweede nationaliteit af te komen. Dat wringt toch wel, nietwaar? En hoewel Davis met haar ragebait schade aanricht, bepaalt zij niet het beleid. Juist daarom kan een mildere Yesilgöz uiteindelijk meer schade veroorzaken. Uiteindelijk gaat het om de rol die zij vervult: 'het legitimeren van xenofobie.'
Maar laten we wel wezen: niemand vlucht voor zijn plezier. Dat is altijd het uitgangspunt. En daarin schuilt de kracht van Yeşilgöz. Haar persoonlijke verhaal raakt mensen, want het spreekt tot de verbeelding. En mensen luisteren nou eenmaal anders naar iemand die het zelf heeft meegemaakt. Die kracht heeft ze slim ingezet, dat moet je haar nageven.
Toch legt het ook een ongemakkelijke waarheid bloot. We leven in een tijd waarin vorm steeds belangrijker lijkt dan inhoud. Yeşilgöz kreeg bij een deel van het publiek een zekere immuniteit. Wat bij iemand als Brekelmans of Becker als hardvochtig en soms zelf ronduit racistisch zou klinken, klinkt uit haar mond ineens als stevig, maar rechtvaardig. Haar profiel maakt haar aantrekkelijk, maar het roept de vraag op: hoe sterk is de inhoud als de vorm al zo veel gewicht draagt?
Dit is geen nieuw fenomeen. Kijk naar Pearl Davis. Veel mensen denken dat zij uit een conservatief nest komt, maar dat klopt niet. Haar ouders runnen een succesvol computerbedrijf, en haar moeder zet zich in voor mensenrechten en sociale rechtvaardigheid. Een progressieve achtergrond dus. En zo is Dilan Yeşilgöz ook niet grootgebracht als rechts-populist. Ze komt uit een links vakbondsmilieu, waar solidariteit en rechtvaardigheid altijd hoog in het vaandel stonden.
Beiden hebben zich losgemaakt van de idealen waarin ze zijn grootgebracht. Dat kan oprechte overtuiging zijn, een vorm van rebellie, of gewoon de wil om iets anders te laten zien. Maar het is een paradox die hun politieke carrière kleurt. Hun verhaal maakt hen interessant, maar het roept ook de vraag op hoe ze zich verhouden tot hun eigen wortels.
Binnen de VVD waren er andere opties. Mark Harbers bijvoorbeeld, een man met ervaring en dossierkennis, of Christianne van der Wal, die bewezen heeft onder grote druk te kunnen opereren. En dan is er natuurlijk Klaas Dijkhoff, met zijn flair en humor, die het de partij net dat menselijke randje zou hebben gegeven. Zelfs Shirin Musa, met haar maatschappelijke betrokkenheid en duidelijke standpunten, zou een sterke keuze zijn geweest in dezelfde lijn als Yeşilgöz.
Het is een slimme keuze, zonder twijfel. Haar identiteit geeft haar de ruimte om standpunten in te nemen die bij anderen snel stuitend of polariserend zouden overkomen. Maar diezelfde keuze legt ook een kwetsbaarheid bloot: wat gebeurt er als vorm belangrijker wordt dan inhoud? Als we ons meer laten leiden door wie iemand is, dan door wat diegene daadwerkelijk brengt?
Nu ligt de uitdaging bij Yeşilgöz. Kan zij bewijzen dat ze meer is dan het symbolische gezicht van de VVD? Dat ze echt in staat is om leiding te geven in een tijd van grote politieke en maatschappelijke spanningen? Uiteindelijk is politiek meer dan het bouwen van een sterk profiel. Het gaat om resultaten. En in die arena zal Yeşilgöz moeten laten zien of ze de juiste keuze was – niet vanwege wie ze is, maar vanwege wat ze kan.
Comments