Koekoeksjournalistiek: Hoe Duk zijn ideologische eieren door anderen laat uitbroeden
- Frame out
- 15 dec 2024
- 3 minuten om te lezen
Ach, Wierd Duk. Wie zijn naam leest, denkt aan de journalist die zichzelf graag in het centrum van het debat plaatst, als een koekoek in het nest van de publieke opinie. Zijn werkwijze doet denken aan dat merkwaardige beest: hij gaat gemakkelijk naar andermans nest, en besteedt de zorg aan zijn opinies uit. Het kost hem weinig moeite, maar het effect is groot.
Duk lijkt moeiteloos mee te deinen op de golven van het sentiment. Hij zoekt zijn ‘bezorgde burgers’, trekt hen voor de camera of haalt hen naar zijn kolommen. Of het nu gaat om Jessica Kakiay-Yavuz, die zich grote zorgen maakt over een transgendermeisje in de kleedkamer van haar dochter, of Osato Uwagboe, die het blijkbaar niet erg vindt dat zijn collega’s "Bokito" op zijn helm schrijven—Wierd heeft een opmerkelijk talent om anderen zijn boodschap te laten uitdragen.
Ach, die bezorgde moeder. Het had zo eenvoudig kunnen blijven: gewoon in gesprek blijven met de school. Maar nee, ze moest het hele circus erbij halen door die mail online te slingeren. En wat schiet je er uiteindelijk mee op? Precies, helemaal niets. De school probeerde nog een oplossing te vinden, maar met de publieke opinie in het spel werd het onmogelijk om rustig naar een middenweg te zoeken. En wie stond er als eerste klaar om dit verhaal op te pakken en op te blazen? Inderdaad, Duk. Jessica’s zorgen waren plots geen privékwestie meer, maar voer voor zijn kolommen in de Telegraaf. Een moeder, waarvoor de tijd iets te snel gaat, werd een pion in Wierd zijn spel van verontwaardiging.
Hetzelfde over Osato Uwagboe. Vreemd genoeg blijft het ijzig stil rondom Uwagboe, toen achteraf naar buiten kwam, dat hij werd verdacht van misdaad. Op 20 september 2021 laat het Openbaar Ministerie weten dat er een forse celstraf is geëist tegen een 38-jarige Groninger. Deze man, zo blijkt, had op oudejaarsavond 2019 een gewapende woningoverval gepleegd. Zijn Nederlanderschap was hem ook ontnomen, omdat hij zou hebben gehandeld onder een valse identiteit. Twitter-detectives zoals Robert van den Noordaa en Spoednickje hebben uitstekend werk geleverd door de tweet van zijn partner Monique de Vries, waarin ze sprak over haar man die vastzit, en na hechtenis uitgezet zou worden, te koppelen aan het bericht van het Openbaar Ministerie.
De kracht van de koekoek is het vermogen om zijn eieren te vermommen als onderdeel van het nest. Zo ook Duk: zijn meningen sluiten naadloos aan bij bestaande angsten en sentimenten. Het lijkt oprecht, alsof het direct voortkomt uit de zorgen van de gewone man. Maar wie verder kijkt, ziet dat Wierd zijn kuikens de originele eieren uit het nest duwen. Het zijn geen stemmen van het volk, maar echo’s van Duk’s gemakzucht en oppervlakkigheid.
Ergens moet ik toegeven dat ik zijn handigheid kan waarderen. Hij heeft een manier gevonden om met minimale inspanning van het debat een saaie eenheidsworst te maken. Hij hoeft niet diep te graven, want de maatschappelijke onrust biedt hem vruchtbare nesten om zijn eitjes in te leggen. Maar wij, de lezers, hebben de verantwoordelijkheid om verder te kijken dan de oppervlakte. Om te zien wat echt is en wat slechts een schijnbare waarheid biedt. Want als wij blijven accepteren dat de koekoek zijn gang gaat, blijft er op een dag niets origineels meer over in het nest van onze democratie. Dat is niet slechts een gemiste kans – het is een gevaar.
En zo blijven we achter met een debat dat almaar holler klinkt. Zijn aanpak is slim, dat moeten we hem nageven, maar draagt het iets bij aan de fundering van ons maatschappelijk gesprek? Nee, het is eerder een trucje. Het voedt de onderbuik, maar sterkt het hart van onze democratie niet.
We hebben behoefte aan iets anders, iets beters. Een debat waarin de nuance niet wordt weggevaagd door de golven van het sentiment. Waar meningsvorming niet gedicteerd wordt door slimme framing, maar door echte, scherpe inhoud. Want uiteindelijk, dames en heren, moet het publieke debat niet een nest van gemakzuchtige koekoeken worden, maar een broedplaats voor stevige, integere ideeën. Laat dat ons streven zijn. En nu ga ik mijn sopje afwaswater opzoeken, want eerlijk gezegd is dat schoner en helderder dan wat deze journalistieke koekoek ons voorschotelt.
Commentaires