Van Harajuku tot Tradwife: Vrouwelijke lichamen als uithangbord van de macht

Ze draagt een scherp gesneden blazer en haar föhnslag verraadt een trouwe relatie met Olaplex nr. 3, Living Proof of K18. Mascara, gloss—genoeg om vrouw te zijn, niet genoeg om op te vallen. The Clean Girl Aesthetic. Vanuit de blik van de gemiddelde man is dit ‘natuurlijk’. De gemiddelde vrouw weet beter: zo ziet niemand eruit als ze opstaat. We hebben het over de ‘Republican woman’: een tot in de puntjes geconstrueerd visueel archetype. Conservatief, christelijk, kapitalistisch—en bovenal feilloos vrouwelijk.

Dames, blond zijn helpt. Principes? Hang die maar met de overhemden van jouw vader of man aan de waslijn. Wil je werken in rechts mediawonderland? Mail! Je hoeft niks te kunnen, als je maar zo verfrissend bent als het afwaswater van je overgrootoma. Goed naar Wierd Duk luisteren. Paul Cliteur uit je hoofd leren. En lachen—niet te hard, niet te lang, niet te schel.

Blijf alles netjes verwoorden en of je het wel of niet begrijpt, lachen altijd goed, zolang het niet te breed en uitbundig is. Geef de mening van een boze man een vrouwelijke stem en je bent ineens “een verademing in het debat.” Zeg wat hij denkt, maar dan met een soft-pink lipstick. Geef gehoorzaamheid een gezicht, en hij noemt het nuance.

De ‘Republican woman’ is geen karikatuur. Ze bestaat in veelvoud. Vooral online, waar conservatieve influencers zoals Tomi Lahren, Lauren Boebert en Kayleigh McEnany het beeld perfectioneren. Het lijkt onschuldig. Lichtelijk nostalgisch zelfs. Maar deze esthetiek verkoopt een politiek project: vrouwen terugduwen in traditionele rollen, verpakt in lipstick en designer pumps. 

Het is niet per se kuis— genoeg outfits van Eva Vlaardingerbroek te spotten, waar ik vroeger in mijn kerk een standje voor zou krijgen, maar het ademt de fantasie van oud geld met een vape en zonder stomerij. Daardoor is het evident dat het niet om normen en waarden gaat, maar een roleplay of jij wel in de club met geld zit. Fake till you make it! Sinds Trump de macht greep, bleef die esthetiek niet beperkt tot rechtse opiniemakers. Ook beroemdheden omarmen haar gretig.

Nog vóór de roaring twenties van deze eeuw losbarstten, viel op hoe vaak witte vrouwen kozen voor een raciaal ambigue look. De Kardashians met hun slim thick-lichamen en opgespoten lippen, Ariana Grande en Gwen Stefani die van uiterlijk veranderen zoals anderen van jas — telkens in een nieuw ras verpakt. Het is eigenlijk niet eens meer culturele toe-eigening te noemen, dus laten we het culturele uitbuiting noemen.

Nu worden de reetimplantaten verwijderd. De fillers opgelost. En plots zien we brave christelijke beroemdheden, slank geworden met Ozempic, terwijl ze ons gaslighten dat het door pilates komt. Zelfs de zwarte baby daddies worden in sommige gevallen ingeruild voor nette witte heren van stand.

Kim liet Kanye achter zich voor Pete Davidson. Khloé dumpte Tristan en dook op met witte investeerders in de roddelrubrieken. Kylie, ooit met Tyga en Travis Scott, verschijnt nu aan de zijde van Timothée Chalamet. Het patroon is helder: zwarte mannen als opstapje naar culturele relevantie, witte mannen als statusbevestiging. Blackfishing was nooit een ongelukje. Het was branding. En toen het niet meer werkte, werd het kostuum domweg uitgetrokken.

Gwen Stefani? Die promoot nu gebedsapps met een askruisje op haar hoofd. Niks is zo’n zwendel als een betaalde service voor iets dat jij thuis gratis kunt doen. In de podcast From Feminist to Fascist laat Matt Bernstein zien hoe Stefani’s culturele toe-uitbuiting nooit onschuldig was. Nee, we gaan het vandaag niet eens toe-eigening noemen. Hoewel ik slecht ga op de vocalfry van een van de hosts, werden er wel zinnige dingen gezegd. Van bindis tot Harajuku-meisjes: altijd maakte Stefani net als Arianna Grande gebruik van andermans identiteit. Nu duikt Stefani plotseling in conservatieve kringen, alsof dat punk-imago gewoon een jas was, die zij heeft afgedaan. 

Het is niet dat Stefani pas kritiek krijg sinds zij de ideeën van Tucker Carlson onderschrijft. Margareth Cho zei in een essay over de clip van ‘What you waiting for’ in 2005 (!) al: “Zelfs al voelt een Japans schooluniform voor mij als blackface, accepteer ik het maar. Want iets is beter dan niets.” Dat is de tragiek: dat aanwezigheid zo zeldzaam is, dat zelfs een karikatuur voelt als winst. Dat fetisjering beter lijkt dan onzichtbaarheid. De Harajuku Girls? Die zijn verdwenen. Net als alle andere culturen die Gwen even leende. Nu Trump er is, deporteren we ze gewoon.

En het verkoopt. Big time. Niet alleen aan jonge vrouwen die zich opgebrand voelen door hyperindividuele zelfoptimalisatie, maar ook aan merken, algoritmes en influencers die precies weten hoe je verlangen omzet in conversie. Want onder het mom van eenvoud en ‘terug naar de essentie’ verkoopt een miljardenindustrie het oude vrouwbeeld in een pastel jasje. Nog met de kreukjes van de droger erin, maar niet doorvertellen hoor.

In 2023 groeide de hashtag #TradWife op TikTok met meer dan 100 miljoen views, met video’s waarin vrouwen in bloemetjesjurken en met perfecte huid vertellen dat echte empowerment zit in dienstbaarheid. Je ziet ze ook praktisch altijd de meest nutteloze taken zo ingewikkeld mogelijk uitvoeren. Zelfs kauwgom halen we niet meer uit de supermarkt. Nooit zul je ze het vuilnis buiten zien zetten, of met de handen in een toiletpot graaien. Dat verkoopt natuurlijk niet.

En de marketingwereld? Die haakt gretig in. Van “faith-based planners” tot trad wives die skincare promoten— de markt voor “goddelijke vrouwelijkheid” is booming. God accepteert je zoals je bent, maar jouw vent niet, dus smeer maar snel die vitamine A op jouw huid, want ‘you ain’t black, so you crack.’

Alles wordt verkocht, behalve autonomie. Het zit verpakt in choice feminism, waar elke vorm van vrouwelijkheid zogenaamd feministisch is—zolang je het zelf kiest. Maar hoe vrijwillig is een keuze als je algoritme je sinds je veertiende vertelt dat jouw waarde ligt in zacht zijn, slank zijn, volgzaam zijn? Tradwife? Of gewoon het volgende product in een rebrandingmachine die gisteren nog BBL’s verkocht? Esthetiek liegt niet. Ze vertelt precies wie de macht heeft. En wie zich moet voegen naar het beeld.