Waarom voor mij persoonlijk het uitspreken tegen Extreemrechts zo essentieel is.

Toen het boek van Chris Alberts over Forum voor Democratie eindelijk verscheen, en de titel wereldkundig werd gemaakt, kwam bij mij een oude herinnering bovendrijven. Mijn oudste zus, was vroeger lid van de LPF. “De partij, dat ben ik,” luidde de boodschap destijds. De titel en ook het handelen van Forum voor Democratie, deden mij aan vroeger denken. In mijn herinnering zat mijn vader zat aan de keukentafel met de krant open, en ik zag toen een soortgelijke kop over mijn zus staan. Na wat speurwerk in het krantenarchief vond ik het artikel terug. Vanwege haar privacy deel ik deze bronnen niet, omdat zij dit verleden achter zich heeft gelaten.

Het was een confronterend moment. In mijn bloedeigen zus herkende ik namelijk iets van het ego, dat ik later ook bij Thierry Baudet zou zien. Dat dominante karakter, de neiging om de boventoon te voeren—het was er allemaal. Er zit in beide gevallen iets tragisch, een verlangen naar erkenning die blijkbaar in het verleden is uitgebleven. Mijn zus dacht destijds dat, als zij de LPF kon redden, zij ook Nederland zou kunnen redden. Dat zou haar het aanzien geven waar ze naar hunkerde.

Ik ben zeker niet de enige die bij Thierry Baudet een hunkering naar erkenning heeft waargenomen. Chris heeft erover geschreven, en ook zijn neef Xavier heeft zich daarover uitgesproken. Die heeft Thierry immers van dichtbij meegemaakt. Om De Mare aan te halen: "Destijds reageerde ik vaak wat lacherig op hem. Als kinderen leuk met elkaar speelden, was Thierry degene die zei: ‘Kunnen we het in godsnaam over iets intelligenters hebben?’”

Natuurlijk, ik heb heus wel eens stilgestaan bij mijn eigen demonen. Dat is geen vrolijke bezigheid, dat geef ik meteen toe. Maar ja, soms ontkom je er niet aan. Vooral als je bedenkt dat je misschien meer gemeen hebt met iemand waarmee je vaak overhoop lag dan je lief is. Mijn zus bijvoorbeeld. Ze won die ruzies praktisch altijd, dat zal ik eerlijk toegeven. Tien jaar ouder, behoorlijk dominant – daar kon je als het kleine zusje moeilijk tegenop. Zeker als je bedenkt dat zij van nature een stuk welbespraakter was dan ik.

Mijn vader had zo zijn eigen manier van dingen bekijken. "Ze doet me denken aan opa," zei hij vaak, alsof dat een makkelijke verklaring was. Een manier om niet onder ogen te hoeven zien dat ze toch echt zijn dochter was. Ik heb vaak gedacht dat daar misschien haar zoektocht naar erkenning is begonnen. Dat verlangen om te bewijzen dat ze wel degelijk de moeite waard was. Misschien dacht ze: Als ik op de kieslijst kom, zal hij eindelijk zien wat ik waard ben. Dat ik niet dat monster ben waar hij zijn eigen vader in zag. Het zijn van die dingen die blijven hangen.

Hoe voorkom je dat je eindigt als een 21-jarige grote zus of Thierry Baudet? Een terechte vraag, als je het mij vraagt. Gelukkig heeft zij in de loop der jaren haar lessen geleerd, maar bij Baudet lijkt dat kwartje nog niet te zijn gevallen. Integendeel, hij lijkt alleen maar vastberadener om die erkenning koste wat het kost na te jagen.

Wat mij betreft, zal ik geen Baudet worden – ik ben simpelweg niet zo dominant en heb geen drang om overal de baas te spelen. Maar het is goed om stil te staan bij een belangrijk inzicht: erkenning mag nooit het hoogste doel zijn. Het is een mooie bonus, maar niet iets waarvoor je je hele leven moet laten bepalen. Dat is een les die ons allemaal kan dienen.

Het is precies deze ervaring die mij heeft gemotiveerd om mij uit te spreken tegen extreemrechts. Ik heb van dichtbij gezien hoe het verlangen naar erkenning iemand kan meesleuren in een wereld van grootse ambities en simplistische oplossingen. Mijn zus dacht destijds dat zij de LPF kon redden, dat zij een messiasrol kon vervullen. Dat was haar manier om te bewijzen dat ze ertoe deed. In Thierry Baudet zie ik datzelfde patroon, maar in een veel extremere en gevaarlijkere vorm.

Wat mij daarbij raakt, is hoe deze hunkering naar erkenning vaak hand in hand gaat met een onderliggende onzekerheid. Dat maakt mensen vatbaar voor ideeën die hun eigenwaarde kunstmatig oppompen, terwijl ze anderen kleineren of buitensluiten. Dat zag ik toen, en dat zie ik nu opnieuw. Extreemrechts speelt in op die gevoelens, gebruikt ze als brandstof voor hun politieke ambities, en dat is gevaarlijk. Niet alleen voor individuen, maar ook voor de samenleving als geheel.

Juist omdat ik weet hoe verleidelijk het is om te zoeken naar erkenning, en hoe destructief die zoektocht kan worden, voel ik de verantwoordelijkheid om een ander geluid te laten horen. Erkenning moet niet komen van het najagen van macht of van het neerhalen van anderen, maar van wat je écht bijdraagt aan de wereld om je heen.

Ik heb geleerd dat het belangrijk is om stil te staan bij je eigen zwaktes, bij je eigen drang naar bevestiging. Alleen zo kun je je verzetten tegen die verleiding. En als ik naar extreemrechts kijk, naar de destructieve kracht van hun boodschap, dan weet ik: dit is niet de weg. Dit is niet hoe we een samenleving sterker maken. Daarom kies ik ervoor om me uit te spreken. Want zwijgen is geen optie, niet als je ziet waar die zoektocht naar erkenning uiteindelijk toe kan leiden.